تکنولوژی پیشرفت زیادی کرده اما تامین انرژی یکی از دغدغه‌های بشر امروز است و استفاده از انرژی پاک موضوعی است که هنوز ذهن بشر را به خود مشغول کرده. بهره برداری از انرژیهای جدید به تکنولوژی‌های جدیدتر با هزینه زیاد نیاز دارد. انرژیهای قدیمی نظیر سوخت‌های فسیلی هم منابع رو به اتمامی است که تا چند سال آینده تمام می‌شود. البته چالش دیگری که در ارتباط با سوخت‌های امروزی وجود دارد، آلودگی حاصل از سوزاندن آن‌هاست.
به هرحال انسان امروز نیاز دارد از منابع انرژی پاک یا تجدید پذیراستفاده کند. به منابع انرژی که از طریق نور خورشید، باد، آب، زیست توده و زمین به دست می‌آیند، انرژی تجدید پذیر می‌گویند. زیرا در چرخه طبیعت همواره در حال گردش و تولید هستند. اما منابع سوخت فسیلی، میلیون‌ها سال زمان نیاز دارند تا دوباره تشکیل شوند. به همین دلیل به آن‌ها انرژی تجدید ناپذیر می‌گویند.
دراین مقاله از شرکت تولید کننده تجهیزات آزمایشگاهی پارسیان تکنولوژی باهم به بررسی انرژیهای پاک می‌پردازیم.
انرژیهای تجدید پذیر
با شروع حیات بشر در کره زمین، انسان به تدریج با انرژیهای موجود در اطراف خود آشنا شد و از آن‌ها استفاده کرد. کشف آتش و استفاده از آن برای پخت و پز و تأمین گرمایش مقدمه‌ای بر استفاده از سوخت بود و به مرور زمان پیشرفت کرد. اما با افزایش روز به روز جمعیت و نیازهای روز افزون زندگی صنعتی مجبور به استفاده از انواع دیگر انرژی هم هستیم. در حال حاضر انسان می‌تواند از منابع زیر برای تأمین انرژی مورد نیازش استفاده کند.
نور خورشید
نور خورشید یکی از پاک‌ترین منابع انرژی است که به ما هدیه داده شده. این منبع عظیم انرژی تقریبا در سراسر کره زمین وجود دارد و با استفاده از سلول‌های خورشیدی موجود در صفحاتی به نام پنل خورشیدی قابل دریافت و تبدیل به انرژی الکتریکی است. این انرژی به قدری زیاد است که با مدیریت صحیح و نصب پنل خورشیدی متناسب با مصرف انرژی الکتریکی یک منطقه، می‌توان تمام انرژی برق مورد نیاز را از آن تامین کرد!
گرمای داخل زمین
یکی از عظیم‌ترین منابع انرژی موجود گرمای زمین است که جزو انواع انرژی پاک به حساب میآید. البته برای دستیابی به این انرژی باید حفاری‌های عمیقی انجام شود، زیرا در لایه‌های زیرین زمین انرژی گرمایشی وجود دارد.
این انرژی تا به امروز برای بشر قابل استفاده نبوده است. البته موارد محدودی مثل استفاده از انرژی چشمه‌های معدنی آب گرم به منظور خواص درمانی از دیر باز در همه جای کره زمین مرسوم است و درکشور خودمان، ایران نیز بسیاری از افراد تجربه استفاده از آن را داشته‌اند.
آب
انرژی آب‌های خروشان از دیگر منابع انرژی پاک است؛ از جذر و مد دریاها و اقیانوس‌ها گرفته تا خروشانی رودخانه‌های فصلی و دائمی همواره برای تولید انرژی منبعی پاک و قابل تجدید به شمار می‌روند. توربین‌های بزرگ ساخته شده در مسیر آب به شکل سدهای بزرگ قرار می‌گیرند؛ با جمع شدن آب در پشت این سدها انرژی بسیار زیادی تولید می‌شود و امکان تبدیل این انرژی به انرژی الکتریکی هم وجود دارد.
خوب است بدانید استفاده از این انرژی برای اکوسیستم طبیعت، مضر نیست. اما احداث سدها به عنوان سازه‌ای عظیم در طبیعت بکر، قطعا مشکلات زیادی برای اکوسیستم منطقه ایجاد می‌کند. متاسفانه بدون توجه به این موضوع مهم، هر ساله شاهد احداث سدهای جدید در مناطق مختلف هستیم.
باد
شدت باد در همه مناطق یکسان نیست. نصب توربین‌های بادی با پره‌های بزرگ در مناطق بادخیز نظیر ارتفاعات یکی از روش‌های تولید انرژی پاک است. وزش باد باعث چرخش پره‌ها و تولید انرژی جنبشی می‌شود که در نهایت می‌توان آن را به انرژی الکتریکی تبدیل کرد. نصب این ژنراتورها در طبیعت منطقه اثرات مضری برای اکوسیستم آن منطقه دارد. زیرا قطعات آن‌ها قابل بازیافت نیست.
زیست توده
بعضی از کارخانه‌ها از انرژی حاصل از سوختن ضایعات چوب و مواد قابل بازیافت، برق تولید می‌کنند. بازیابی مواد قابل بازیافت برای انجام این کار بسیار مهم است اما فرهنگ کشورهای جهان سوم کمتر به این نکته توجه می‌کند. در مقایسه با جمعیت کره زمین، افراد بسیار اندکی به فکر استفاده از مواد بازیافتی برای تولید انرژی پاک هستند. به همین دلیل در بسیاری از کشورها هنوز هم استفاده از انرژی حاصل از مواد بازیافتی رواج ندارد.
مزایای استفاده از انرژی پاک چیست؟
استفاده از انرژی پاک مزیت‌های بسیاری برای بشر و محیط زیست دارد که در ادامه به سه مورد از کلی‌ترین مزیت‌های آن اشاره می‌کنیم.
- حفظ محیط زیست: آلودگی کمتر از مزایای انرژی پاک است. آلودگی محیط زیست به دلیل استفاده از سوخت‌های فسیلی به یکی از بزرگترین مشکلات بشر امروز تبدیل شده است.
- پایدار و تجدید پذیر بودن: این انرژی‌ها با توجه به آب و هوای آن منطقه، به طور مداوم در چرخه طبیعت در حال تولید هستند.
- منافع اقتصادی: منابع رایگان چون نور خورشید و آب و باد مورد استفاده قرار می‌گیرند و فقط باید هزینه تجهیزات تبدیل آن‌ها به انرژیهای قابل استفاده برای بشر پرداخت شود.
معایب استفاده از انرژی پاک چیست؟
انرژیهای پاک خالی از ایراد هم نیستند. شاید بخاطر همین مسائل است که تا امروز به صورت گسترده مورد استفاده قرار نگرفته‌اند. در ادامه به مهم‌ترین معایب این انرژی‌ها اشاره می‌کنیم.
- توانی که از سوخت فسیلی برای کارخانجات به دست میآید، بسیار بیشتر از سوخت پاک است.
- استفاده از انرژی پاک برای صنایع قابل اعتماد نیست. زیرا تولید آن بستگی به شرایط اقلیمی منطقه دارد. ممکن است شرایط تولید انرژی پاک در بعضی مناطق مهیا نباشد.
- هزینه بالای تهیه تجهیزات انرژی پاک، استفاده از آن را با مشکل مواجه کرده است. زیرا همه این تجهیزات جدید هستند و قیمت بالایی دارند.
- منابع انرژی پاک مادی نیستند و قابلیت حمل و نقل ندارند. در نتیجه نمی‌توان مانند سوخت فسیلی آن را از منطقه‌ای به منطقه دوردست انتقال داد.
- تجهیزات مورد استفاده برای استخراج و تبدیل این نوع انرژی، قابل بازیافت نیست و به محیط زیست آسیب می‌رساند.
کلام آخر
در این مقاله با هم به بررسی انرژیهای پاک پرداختیم و گفتیم معضل امروز بشر برای تامین انرژی مورد نیاز روزانه جدی است. از سوی دیگر با مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر نیز مشکلات بسیاری ایجاد می‌شود و باید در آینده‌ای نزدیک جایگزین شوند. بهتر است با مدیریت صحیح مصرف منابع انرژی اعم از تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر، از هر دو شکل آن‌ها استفاده مناسب صورت بگیرد.
شاید با پیشرفت تکنولوژی، ابزارهای بهتر و کارآمدتری برای استفاده بهینه از انرژی پاک طراحی و ساخته شود. در این صورت می‌توانیم به محدود شدن مصرف سوخت‌های فسیلی و آلایندگی کمتر محیط زیستمان دست پیدا کنیم.