هدف و کاربرد تست خوردگی نوار مس
هدف از تدوین این استاندارد تعیین روشی برای تعیین خوردگی مس در فرآورده های نفتی مایع و حلال های معین می باشد. این روش فرآورده های فراری را که دارای حداکثر فشاربخار 124 کیلو پاسکال در دمای 37.8 درجه سانتی گراد باشد را شامل می شود. فرآوردهای فرار دارای فشار بخار بالاتر از 124 کیلو پاسکال در دمای 37.8 درجه سانتی گراد باید مطابق استاندارد ISO 6251 و روغن های عایق الکتریکی باید مطابق استاندارد ISO 5662 آزمایش شوند.
باید دقت شود که بعضی فرآورده ها به ویژه بنزین طبیعی ممکن است فشار بخار بیشتری نسبت به آنچه خاص این طبقه است داشته باشند، حتی اگر کمتر از 124 کیلو پاسکال در دمای 37.8 درجه سانتی گراد باشد. به همین دلیل باید احتیاط زیادی به عمل آید تا اطمینان حاصل شود که ظرف تحت فشار که حاوی برخی مواد است، در حمام دمای 100 درجه سانتی گراد قرار نگیرد. برخی نمونه ها ممکن است در دمای 100 درجه سانتی گراد فشار کافی برای ترکاندن ظرف تحت فشار ایجاد و باعث خرابی یا آسیب رساندن شوند.
موارد ایمنی در استفاده از دستگاه خوردگی نوار مس
- دستگاه خوردگی نوار مس را بر روی سکوی آزمایشگاه (حتما تراز) قرار دهید. برای تراز بهتر می توانید پایه های زیر دستگاه را رگلاژ کنید.
- کابل برق دستگاه خوردگی نوار مس را به پریز دیواری مطمئن متصل کنید، از اتصال برق دستگاه به سه راهی برق معمولی ضعیف و غیر استاندارد جداً خوددای فرمایید. این دستگاه در شرایط استارت تا 12 آمپر برق مصرف می کند بنابراین از سیم کشی و اتصالات اطمینان حاصل کنید.
- فاصله محل قرارگیری دستگاه خوردگی نوار مس تا دیوار پشت آن حداقل 20 سانتی متر باشد تا فن تهویه پشت دستگاه بتواند به خوبی عمل تهویه هوای داخل قسمت الکترونیکی را انجام دهد.
- از قرار دادن هر نوع وسیله بر روی دستگاه خوردگی نوار مس جداً اجتناب کنید.
- توصیه می شود از پارافین با خلوص بالا و یا پارافین گرید خوراکی استفاده شود همچنین می توان بجای پارافین از روغن سیلیکون هم استفاده کنید. پارافین نامناسب باعث ایجاد بوی نامطبوع در محیط آزمایشگاه و تیره شدن رنگ حمام می شود.
- پارافین یا روغن سیلیکون را دقیقاً تا خط نشانه تعبیه شده بر روی دستگاه خوردگی نوار مس پر کنید. پارافین بر اثر حرارت منبسط شده و ممکن است در صورت عدم توجه از شیر تعبیه شده در پشت دستگاه سر ریز شود.
- به هیچ عنوان دستگاه را بدون روغن (پارافین) یا با روغن خارج از ظرفیت توضیح داده شده روشن نکنید. کم بودن روغن تا علامت نشان داده شده باعث سوختن هیترهای دستگاه شده و زیاد بودن آن موجب سر ریز شدن روغن میشود.
- در صورت بروز هر گونه اشکال در دستگاه خوردگی نوار مس، به هیچ عنوان شخصاً اقدام به سرویس و تعمیر دستگاه نکنید، تعمیر و سرویس دستگاه که توسط کارشناسان پارسیان تکنولوژی انجام نشده باشد دستگاه را از امکانات گارانتی و خدمات پس از فروش خارج می‌کنید.
- تحت هيچ شرایط برچسب پلمپ دستگاه خوردگی نوار مس را باز نکنید، باز کردن يا مخدوش شدن آن باعث از بين رفتن گارانتی و خدمات آن مي‌گردد .
10. تمامی دستگاه‌های پارسيان تکنولوژی دارای سريال و کد شناسه خريدار اختصاصی هستند، در صورت بروز هرگونه مشکل و يا نياز به سرويس و خدمات پشتيبانی، با شماره تلفن های مخصوص خدمات تماس حاصل فرمایید.
کالیبراسیون دستگاه خوردگی نوار مس
سالی 1بار حمام داخلی دستگاه و همچنین دماسنج های جیوه ای ASTM 12C یا IP 64C برای داخل حمام باید کالیبره گردند(دماسنج شیشه ای با درجه بندی یک درجه سلسیوس یا کمتر نیز مناسب این تست می باشد.)
اصطلاحات و تعاریف در تست خوردگی نوار مس
دمای آزمون: معمولا سوخت های هواپیما در ظرف تحت فشار در دمای 100 درجه سانیت گراد و بنزین ها در دمای 40 درجه سانتی گراد آزمون می شوند. سایر فرآورده های مایع باید در یک لوله آزمایش در دمای 50، 100 درجه سانتی گراد یا حتی بالاتر آزمون شوند.
مدت آزمون: شرایط آزمون مختلفی وجود دارد و در طبقه های معین فرآورده، ممکن است بیش از یک شرط زمان بکار رود.
استانداردهای خوردگی: جهت سنجش تغییر رنگ در انتهای هر آزمون تمام رنگ های لازم را دارند که این رنگ ها روی صفحات آلومینیومی بر اساس فرآیند چهار رنگ (رنگ های اصلی) چاپ شده اند. روی تیغه های آزمون نوعی افزایش درجات تیرگی و خوردگی را نشان می دهد که جهت حفاظت در جعبه های پلاستیکی قرار داده می شوند.
حجم آزمونه: باید با افزودن 30 میلی لیتر مایع آزمونه در لوله آزمایش (جار شیشه ای) به طوری که سطح آن حداقل پنج میلی متر بالاتر از تیغه باشد.
متعلقات کنار دستگاه: مواد ساینده، سنباده کاغذی یا پارچه ای، سیلیکن کاربید، پنبه جاذب که نوع تجاری آن مناسب می باشد ولی بیشتر طبی آن بیشتر دردسترس است، ترمومتر 12c، انبرک، حلال شستشو، پودر سیلیکن کاربید با اندازه 105میکرومتر (مش 150)
نگهدارنده جار شیشه ای: نگهدارنده باید جهت نگه داشتن عمودی لوله های آزمایش تا عمق 5 ± 100 میلی متر باشد.
نگه داری فرآورده های مایع: تمام نمونه هایی که دارای تغییر رنگ کم روی تیغه مسی هستند، در بطری های شیشه ای تیره و تمیز یا سایر ظروف مناسب که تاثیری بر ویژگی های خورندگی مایع ندارند، استفاده شوند. ظروف پلاستیکی برای برخی فرآورده ها با فراریت پایین به جز بنزین ها، مناسب هستند. از به کارگیری ظروف دارای روکش قلع، به طور جدی اجتناب کنید چرا که به خورندگی نمونه کمک می کند و همچنین از تابش مستقیم آفتاب یا حتی نور روز هم باید محافظت شود.
خلاصه روش آزمون خوردگی نوار مس
یک تیغه مسی صیقلی را درون حجم معینی از نمونه فرو برده و در مدت و دمایی که ویژه طبقه مواد مورد آزمون بوده حرارت داده می شود. سوخت های هواپیمایی و بنزین های طبیعی در یک ظرف تحت فشار و سایر فرآورده ها در فشار اتمسفر آزمایش می شوند. در پایان مدت حرارت دهی، تیغه مسی را بیرون آورده پس از شستن، رنگ آن با رنگ استانداردهای خوردگی مقایسه می شود.
آماده سازی دستگاه جهت آزمون خوردگی نوار مس
در این مدل دستگاه تست خوردگی نوار مس شرکت پارسیان روغن (پارافین) را باید از بالای مخزن پر کنید و دستگاه دارای پمپ بارگیری نیست. بعد از اتصال کابل برق کلید پاور دستگاه را روشن کنید، صفحه نمایشگر دستگاه روشن می‌گردد، چند لحظه صبر کنید تا دستگاه تنظیمات اولیه خود را انجام داده و دمای محیط را نمایش دهد، دمای دستگاه را مطابق با نمونه مورد نظر به کمک کلید + و – تنظیم کنید. متناسب با نمونه مورد نظر در ظرف تحت فشار (بمبک) یا در لوله آزمایش (جار مخصوص) آزمون انجام می شود.
روش اجرای آزمون خوردگی نوار مس در ظرف تحت فشار (بمبک)
مقدار 30 میلی لیتر از آزمونه کاملا صاف و عاری از هرگونه آب یا ذرات معلق آب را در یک لوله آزمایش تمیز و خشک بریزید. یک دقیقه پس از اتمام صیقل نهایی تیغه مسی را درون آزمونه قرار دهید. لوله آزمایش را به دقت درون ظرف تحت فشار گذاشته و سرپوش آن را محکم ببندید. ظرف تحت فشار را کاملا در حمام مایع نسبت به آزمونه تنظیم شده، فرو ببرید. بعد از گذشت 5± دقیقه از دوره زمانی آزمون، ظرف تحت فشار را از حمام مایع خارج کنید و آن را چند دقیقه در آب سرد فرو کنید. ظرف تحت فشار را باز کنید، لوله آزمایش را بیرون بیاورید.
روش اجرای آزمون خوردگی نوار مس در لوله آزمایش (جار مخصوص)
مقدار 30 میلی لیتر از آزمونه کاملا صاف و عاری از هرگونه آب یا ذرات معلق آب را در یک لوله آزمایش تمیز و خشک بریزید. یک دقیقه پس از اتمام صیقل نهایی تیغه را درون آزمونه فرو ببرید. دهانه آن را ببندید و لوله آزمایش را در حمام آزمون که در دمای آزمون تنظیم شده قرار دهید. بعد از گذشت 5 دقیقه از دوره زمانی آزمون خوردگی نوار مس ، لوله آزمایش را از حمام مایع خارج کنید و روش اجرای آزمون را ادامه دهید. اگر در انتهای دوره زمانی سطح مایع در لوله آزمایش پایین تر از هر قسمت از تیغه مسی قرار گرفت، آن را دور بیندازید و آزمون را با 35 میلی لیتر آزمونه تکرار کنید.
انجام آزمون خوردگی مس
محتویات لوله آزمایش را در یک بشر با اندازه مناسب، مثلا 150 میلی لیتری بلند، خالی کنید. اجازه دهید که تیغه مسی به آرامی بدون اینکه بشر را بشکند، به داخل آن بلغزد. بلافاصله تیغه را با انبرک بیرون بیارید و در حلال شستشو فرو کنید. فورا تیغه را بیرون بیاورید و با کاغذ صافی خشک کنید. با گذاشتن و برداشتن کاغذ صافی روی تیغه نه با مالیدن آن سپس آن را از نظر تغییر رنگ یا خوردگی با مقایسه استاندارد های خوردگی بررسی کنید. برای جلوگیری از لکه دار یا نشاندار شدن تیغه در طول مدت بررسی و مقایسه می توان آن را در داخل محفظه ویژه مشاهده که دهانه آن با پنبه جاذب بسته شده، قرار دارد.
تیغه آزمون و استانداردها را طوری نگهدارید که نور منعکس شده از آنها با زاویه تقریبی 45 درجه مشاهده شود. اساس این روش آزمون به صورت قبول یا رد بوده و معمولا روش قابل قبولی برای تعیین دقت وجود ندارد.
آشنایی با تست خوردگی نوار مس
مایعات در برخورد با سطوح فلزی بسته به نوع و ترکیبات آن ها سبب خوردگی و فرسایش فلزات می شوند. یکی از انواع مایعات که به سبب گستره‌ی استفاده و کاربردها آن ها بسیار حائز اهمیت هستند، فرآورده های نفتی مایع و حلال های مربوطه هستند. آزمون خوردگی نوار مس جهت تعیین میزان خوردگی فرآورده های نفتی مایع و حلال های آن ها به دلیل استفاده این فرآورده ها در صنایع مختلف بسیار مهم است.
فرآوردهای نفتی که معمولا به سبب فراریت بالای بعضی از مشتقات آن ها دارای شرایطی خاص در این آزمون هستند و با تدوین این شرایط در آزمون های خوردگی نوار مس مورد بررسی قرار می گیرند. به عنوان مثال فرآورده های نفتی مایع باید حداکثر فشار بخاری معادل 124 کیلو پاسکال در دمای مشخص 37.8 درجه سانتی گراد داشته باشند. اگر فرآورده نفتی در حالت مایع و در دمای مشخص 37.8 درجه سانتی گراد فشار بخاری بالاتر از 124 کیلو پاسکال داشته باشد باید بر اساس استاندارد ISO 6251 آزمون خوردگی نوار مس آن ها انجام شود.
همچنین آزمون خوردگی نوار مس برای روغن های عایق الکتریکی مطابق با استاندارد ISO 5662 مورد ارزیابی قرار می گیرند. در این آزمون 30 میلی لیتر از آزمونه در جار شیشه ای ریخته شده و درون جار یک تیغه نوار مس قرار می گیرد. حجم ماده مورد آزمون باید به اندازه ای باشد که 5 میلی متر بالاتر از تیغه نوار مس را بپوشاند. سپس در مدت زمان و دمایی که برای هر ماده مورد آزمون متفاوت است حرارت داده می شود. در پایان تیغه نوار مس از درون ماده مورد آزمون بیرون آورده شده و پس از شستن، رنگ آن با چارت رنگی استاندارد آزمون مورد بررسی قرار می گیرد. به کمک این چارت استاندارد، میزان خوردگی فرآورده نفتی یا حلال مورد آزمون مشخص و قابل گزارش دهی است.
