کشش قیر چیست؟ نحوه ی کار دستگاه تست کشش قیر
هدف از تدوین استاندارد تست کشش قیر، داکتیلیتی (Ductility) یا انگمی قیر، اندازه گیری میزان کشش پذیری مواد قیری و افزایش طول آزمونه در اثر کشیده شدن قبل از پاره شدن است. دو سر آزمونه قالب گیری شده از مواد قیری در دمای مشخص و با سرعت معین کشیده می شود تا پاره شود. آزمون کشش پذیری قیر یا داکتیلیتی باید در دمای 0.5±25 درجه سانتیگراد و با سرعت 0.25±5 سانتی متر در دقیقه انجام گیرد. در دماهای دیگر، سرعت باید مشخص شود. تجهیزات آزمایشگاهی
دقت دستگاه تست کشش قیر 1میلیمتر بوده و در دو مدل ارائه می شود. دستگاه تست کشش پذیری قیر دارای دو نوع متفاوت است. یک نوع دارای هیتر ایزوله و یخچال قدرتمند اتوماتیک (سرد و گرم) بوده و نوع دیگر فقط دارای هیتر (فقط گرم) است. برای کسب اطلاعات بیشتر جهت خرید دستگاه کشش قیر می‌توانید در صفحه تماس با ما با کارشناسان فروش تماس حاصل فرمایید.
موارد ایمنی دستگاه کشش قیر
1: دستگاه کشش قیر یا انگمی قیر را بر روی سکوی آزمایشگاه (حتما تراز) قرار دهید. برای تراز بهتر می توانید پایه های زیر دستگاه را تنظیم کنید.
2: کابل برق دستگاه کشش قیر را به پریز دیواری مطمئن متصل کنید و از اتصال برق دستگاه به سه راهی برق معمولی ضعیف و غیر استاندارد جدا خودداری کنید. دستگاه کشش قیر در شرایط استارت تا 10 آمپر برای هر مخزن برق مصرف می کند بنابراین از سیم کشی و اتصالات اطمینان حاصل فرمایید.
3: فاصله محل قرارگیری دستگاه کشش قیر یا داکتیلیتی تا دیوارهای اطراف آن حداقل20 سانتی متر باشد تا فن تهویه پشت دستگاه بتواند به خوبی عمل تهویه هوای داخل قسمت الکترونیکی را انجام دهد.
4: از قرار دادن هرنوع وسیله بر روی دستگاه کشش قیر جدا اجتناب کنید.
5: هنگام تمیز کردن دستگاه کشش قیر یا انگمی قیر نهایت دقت انجام شود تا ضربه ای به دستگاه نخورد و از لحاظ سخت افزاری دستگاه دچار مشکل نشود.
6: در صورت بروز هر گونه اشکال در دستگاه کشش قیر یا داکتیلیتی، به هیچ عنوان شخصاً اقدام به سرویس و تعمیر دستگاه نکنید، تعمیر وسرویس دستگاه که توسط کارشناسان پارسیان تکنولوژی انجام نشده باشد دستگاه کشش قیر را از امکانات گارانتی خارج می‌کند.
7: تحت هیچ شرایط برچسب پلمپ دستگاه کشش قیر را باز نکنید، باز کردن یا مخدوش شدن آن باعث از بین رفتن گارانتی می‌گردد (مگر در صورت هماهنگی در شرایط خاص با کارشناسان پشتیبانی).
8: تمامی دستگاه های پارسیان تکنولوژی دارای سریال و کد شناسه خریدار اختصاصی هستند. در صورت بروز هر گونه مشکل یا نیازبه سرویس و خدمات پشتیبانی، با شماره تلفن‌های مخصوص تماس حاصل فرمایید.
9: برای ایمنی و همچنین دقت در نتيجه آزمون تست انگمی قیر توصيه ميشود که از ترمومتر مرغوب (ASTM) که کاليبراسيون آن توسط آزمايشگاه همکار استاندار انجام و تاييد شده باشد استفاده کنید.
10: از ورود مایعات و اشیاء به قسمت بازوی متحرک دستگاه کشش قیر اجتناب کنید.
11: توصیه می شود در دستگاه داکتیلیتی قیر برای پرکردن محفظه یخچال از اتانول با خلوص بالا استفاده شود.
12: قسمت وان مخصوص آزمون را می توانید با آب معمولی یا آب مقطر پر کنید. جهت عدم تشکیل رسوب در وان توصیه می گردد از آب چاه و تانکر استفاده نکنید
13: برای جلوگیری از آسیب رسیدن به هیتر، حتما پارافین یا روغن سیلیکونی را دقیقا تا خط نشانه تعبیه شده بر روی دستگاه کشش قیر پر کنید.
کالیبراسیون دستگاه تست کشش قیر
هنگام استفاده از دماسنج های شیشه‌ای، این دماسنج ها باید دارای گزارش کالیبراسیون دمایی قابل ردیابی با استانداردهای اندازه شناسی توسط آزمایشگاه کالیبراسیون تایید شده در مورد واسنجی دما باشند. این کالیبراسیون هر 6ماه یکبار باید صورت پذیرد.
اصطلاحات و تعاریف مربوط به تست کشش پذیری قیر
کشش پذیری: کشش پذیری مواد قیری از فاصله ای است بین دو سر آزمونه قالب گیری شده از ماده قیری که در دمای مشخص و با سرعت معین قبل از پاره شدن کش می آید.
قیر خالص: قیری روان یا غیر روان که به دلیل افزایش قوام و کیفیت برای تولید مخلوط آسفالت مصرفی در روسازی ها مورد استفاده قرار می گیرد. درجه نفوذ این قیرها در دمای 25درجه سانتیگراد و تحت بار 100 گرم در مدت پنج ثانیه بین 50 تا 500 است.
قیر قطرانی: ماده قیری سیاه یا قهوه ای که از نظر قوام به صورت مایع یا نیمه جامد است و اجزاء اصلی آن حاصل میعان در فرآیند تقطیر تخریبی موادی چون ذغال سنگ، نفت، شیل های نفتی، چوب یا سایر مواد آلی یا موادی که پس از تقطیر، قسمت عمده آن زفت است، می باشد.
حمام آب: حمام آب باید توانایی نگه داری دمای مشخص آزمون را داشته و آزمونه باید غوطه ور گردد و به گونه ای که با آب احاطه شده نگه داری شود و توانایی گرم کردن داشته باشد.
ماده افزودنی وزن مخصوص: موادی مانند متیل الکل،سدیم کلرید یا اتیلن گلیکول برای تنظیم کردن وزن مخصوص حمام آب استفاده می شود. این مواد از به روی سطح آب آمدن آزمونه یا در تماس قرار گرفتن با کف حمام جلوگیری می کند.از مواد افزودنی دیگری که بر خصوصیات فیزیکی آزمونه تاثیری نداشته باشد،می توان استفاده کرد.
متعلقات کنار دستگاه: دماسنج از نوع C63 ،ماده ضد چسبندگی (مخلوط گلیسیرین و دکسترین-تالک یا کائولین-روغن معدنی) برای پوشاندن کف و دیواره های قالب به منظور جلوگیری از چسبیدن آزمونه به قالب، ابزار برش ( کاردک لبه صاف یا ماله که پهن تر از آزمونه است برای زدودن قیر اضافی از سطح قالب و هم تراز کردن سطح آزمونه با لبه قالب)، الک 300 میکرونی شماره 50.
آماده سازی دستگاه تست کشش قیر جهت آزمون
قالب را روی صفحه ای برنجی سوار کنید و دیواره داخلی قالب را با لایه نازکی از ماده ضد چسبندگی به طور کامل بپوشانید. پس از بهم زدن کامل نمونه، آن را داخل قالب بریزید. در پر کردن قالب دقت کنید قسمت های مختلف قالب جابجا نشده و تغییر شکل نیابد و تا سطح بالای آن پر کنید. قالب حاوی آزمونه (نمونه) را به مدت 5±30 دقیقه در دمای اتاق نگه دارید تا خنک شود سپس آن را در حمام آب که در دمای آزمون قرار دارد به مدت 5±35 دقیقه نگه دارید. آزمونه را از حمام آب خارج کرده و بلافاصله با ابزار برش مواد اضافی را برداشته، سطح آزمونه را با قالب دقیقا هم سطح کنید.
بیان نتایج تست کشش پذیری قیر
یک آزمون مورد قبول را به عنوان کشش پذیری آزمونه گزارش کنید. اگر یک آزمون قابل قبول به دست نیاید، گزارش کنید که کشش پذیری تحت شرایط آزمون، قابل اندازه گیری نیست. اگرپارگی به دلیل محدودیت طول دستگاه آزمون اتفاق نیافتد، کشش پذیری را به صورت محدودیت طول به سانتی متر مانند cm+ گزارش کنید (به عنوان مثال cm+150(.
شستشوی دستگاه کشش قیر
علاوه بر تعویض زود به زود مایع حمام برای جلوگیری از آسیب دستگاه انگمی قیر، باید قبل هر شروع دوباره تست حتما قالب کاملا با حلال هایی مثل استون و دیگر حلال ها تمیز گردد.
گزارش دهی آزمون کشش پذیری قیر
گزارش آزمون انگمی قیر یا داکتیلیتی باید شامل موارد زیر باشد:
1.ارجاع به استاندارد ملی ایران
2.تاریخ تحویل نمونه به آزمایشگاه
3.تاریخ انجام آزمون
4.شناسنامه محصول(شامل:نام تولیدکننده،محل تولید و …)
5.تاریخ تولید
6.محل انجام آزمون
7.ذکر هر گونه موارد مغایر با این استاندارد
8.نام،نام خانوادگی و امضای آزمونگر
9.نام،نام خانوادگی و امضای تایید کننده
- دقت و خطا
معیار قضاوت پذیرش نتایج آزمون کشش قیر در دمای 25 درجه سانتی گراد به دست آمده از این روش در شکل زیر نشان داده شده است.
محدوده دقت برای کشش پذیری که در شکل میبینید، بر اساس آزمون های انجام شده بر روی قیرها است. اطلاعات کافی جهت تعیین دقت مناسب در دمای 6/15 درجه سانتی گراد وجود ندارد. هرچند، تحلیل نتایج آزمون ها از 13 آزمایشگاه روی یک قیر که میانگین نتایج آزمون کشش پذیری آن 45 سانتی متر بود، دقت چند آزمایشگاه (D2S) را 23 سانتی متر نشان می دهد.
چند نکته فنی در خصوص کار با دستگاه کشش پذیری قیر
اگر دستگاه کشش پذیری قیر با وجود اتصال برق روشن نمی شود. فیوز دستگاه که به صورت خشابی زیر کابل برق است را چک کنید و در صورت سالم نبودن با فیوز یدکی تعبیه شده در همان خشاب (فیوز 15 آمپر شیشه ای) تعویض شود و در غیر این صورت با شماره تماس های پشتیبانی ارتباط حاصل فرمایید.
اگر حمام دستگاه کشش قیر گرم نمی شود اول از همه باید Emergency دستگاه چک شود که باز شده باشد و مطابق با توضیحات داده شده ، یعنی چیزی حدود 50 درجه سانتیگراد بالاتر از دمای مد نظرتان Set Point گذاشته شود. در مرحله دوم اگر هنوز تغییری در گرم شدن حمام رخ نداد. باید مطابق با Set Point داده شده که همیشه بالاتر از temperature است دکمه استارت زده شده باشد. در این صورت مایع شروع به گرم شدن می کند. در آخر اگر هنوز تغییری در گرم شدن حمام به وجود نیامد احتمالا نیاز به باز کردن پلمپ دستگاه جهت بررسی سوکت ها خواهد بود که باید از کارشناسان پشتیبانی جهت رفع آن تماس حاصل فرمایید.
اگر ماده قیری به سطح آب بیاید یا با کف حمام تماس پیدا کند،آزمون مورد قبول نیست. وزن مخصوص آب حمام را با استفاده از ماده افزودنی وزن مخصوص طوری تنظیم کنید که در حین آزمون ماده قیری به سطح آب نیامده و با کف حمام تماس پیدا نکند. آزمونی مورد تایید است که آزمونه از نزدیک مرکز پاره شود یا به محدودیت های طول دستگاه آزمون برسد. در صورتی که پارگی در هر یک از گیره ها اتفاق افتد، آزمون مورد قبول در نظر گرفته نمی شود.
اگر آزمون به دلیل کافی نبودن ماده کمتر از سه بار بر روی نمونه یکسان انجام شود باید تعداد تکرار آزمون در گزارش آزمون بیان شود. در صورت اختلاف، آزمون را باید با سه تکرار انجام داد و اگر مورد اختلاف شامل باقی مانده تقطیر است، ماده را قبل ریختن در قالب از الک 300 میکرونی که قبلا در دمای (5±135) درجه سانتیگراد گرم شده، عبور دهید. میانگین سه آزمون مورد قبول را به عنوان کشش پذیری آزمونه گزارش کنید.
خلاصه روش آزمایش کشش پذیری قیر یا داکتیلیتی
با فشردن دکمه Start سیرکولاتور دستگاه متوقف می شود. خاموش شدن سیرکولاتور باعث می شود تا جریانات موجود در حمام از بین رفته و بر روی نتایج حاصل از تست انگمی یا داکتیلیتی ما تاثیر منفی نگذارد. با روشن شدن دستگاه نمونه قیری که در قالب های برنجی آماده سازی شده و به دمای مطابق با استاندارد رسیده است با سرعت استاندارد 5 سانتی متر بر دقیقه به آرامی شروع به حرکت می کند. در این بخش از آزمایش انگمی یا داکتیلیتی قیر ما می توانیم میزان جا به جایی یا همان کشش نمونه قیر را بصورت آنلاین روی مانیتور 7 اینچی مشاهده کنیم.
علی رغم اینکه نیاز هست نتایج تست انگمی یا داکتیلیتی قیر در مقیاس سانتی متر گزارش داده شود، دستگاه تست اندازه گیری کشش پذیری پارسیان تکنولوژی مدل Full میزان کشش را با دقت میلی متر به ما نشان خواهد داد. آزمون انگمی یا داکتیلیتی زمانی مورد قبول هست و عملا به پایان رسیده که نمونه قالب گیری شده قیر در قالب های برنجی از نزدیک مرکز پاره شده یا به محدودیت های موجود در طول دستگاه برسد.
در نتیجه اگر پارگی نمونه قیر در هر کدام از گیره ها رخ دهد عملا آزمایش نیاز به تکرار دارد و از لحاظ علمی مورد تایید نیست. در پایان تست انگمی یا داکتیلیتی قیر به محض مشاهده پارگی در مرکز نمونه مورد آزمایش، با فشردن دکمه Stop مقدار کشش ثبت شده و توسط پرینتر مخصوص قابلیت چاپ نتایج آزمون هم وجود دارد.
آزمون کشش پذیری یا انگمی
آزمون کشش پذیری یا انگمی قیر هنگامی قابل قبول است که آزمونه از نزدیک مرکز پاره شود یا به محدودیت های طول دستگاه آزمون برسد. در صورتی که پارگی در هر یک از گیره ها اتفاق افتد آزمون انگمی قیر مورد قبول در نظر گرفته نمی شود. در آزمون انگمی قیر اگر ماده قیری به سطح آب بیاید یا با کف حمام تماس پیدا کند آزمون مورد قبول نبوده و باید وزن مخصوص آب حمام را با استفاده از ماده افزودنی وزن مخصوص طوری تنظیم کنید که حین آزمون انگمی قیر ماده مورد آزمایش به سطح آب نیامده یا یا کف حمام تماس پیدا نکند.
برخی از افزودنی ها که برای تنظیم وزن مخصوص آب حمام استفاده می شود سمی بوده و می تواند باعث خوردگی دستگاه آزمون انگمی قیر شود. اگر از این قبیل تنظیم کننده های وزن مخصوص استفاده شده است پیشنهاد می شود که هنگام قرار دادن دست ها در مایع حمام دستکش بپوشید و برای جلوگیری از آسیب به دستگاه زود به زود مایع حمام را تعویض کنید. اگر در تست انگمی قیر، یک آزمون قابل قبول برای یک نمونه مورد آزمایش بدست نیامد گزارش کنید که کشش پذیری تحت شرایط آزمون قابل اندازه گیری نیست.
اگر پارگی در تست انگمی قیر به دلیل محدودیت های طول دستگاه اتفاق نیفتد، کشش پذیری را به صورت محدودیت طول به سانتی متر مانند +cm گزارش کنید. به عنوان مثال +cm150 . همچنین اگر مقدار نمونه برای سه بار تکرار آزمایش روی نمونه یکسان کافی نباشد در آزمون انگمی قیر تعداد تکرارها در گزارش ارائه شده بیان شود.
